Beginnende eetstoornis
Verstoord eetgedrag; wanneer is het zorgelijk?
Bij een eetstoornis denken we vaak aan anorexia of boulimia, maar een eetstoornis komt in veel verschillende vormen voor. Sterker nog, de grens tussen obesitas en een eetstoornis is niet zo heel erg groot. Misschien heb je al van alles geprobeerd om af te vallen en je van alles laten wijsmaken of misschien heb je bepaalde periodes echt te weinig gegeten en ben je de hele dag alleen maar met eten bezig geweest. Het valt allemaal onder verstoord eetgedrag, met name om de overtuigingen die zich afspelen in je hoofd. De definitie van een eetstoornis begint dus bij het vertonen van verstoord eetgedrag. En ach, allemaal zullen we wel eens verstoord eetgedrag hebben vertoond, dus wanneer wordt het zorgelijk?
Op de wachtlijst bij de ggz? Overbrug je wachttijd bij Foodcare
Eetstoornis symptomen
Wanneer heb je nou een eetstoornis? Als diëtisten zeggen wij: Als jij al overmatig veel aan eten denkt en als je het idee hebt dat het je leven te veel beheerst, dan zijn dat twee opvallende kenmerken. We spreken dan over obsessief gedrag dat overduidelijk iets is wat je als onprettig ervaart. Vanuit ons vak als diëtist hoeven we daar geen diagnose aan te koppelen, want ongeacht de diagnose is het iets waar je wat mee zou moeten doen en nog belangrijker: iets waar wij je bij kunnen helpen!
Een online eetstoornis test kan je inzicht geven over je eetgewoontes, maar de officiële diagnose ‘eetstoornis’ wordt vastgesteld door een psycholoog aan de hand van criteria uit het DSM-5 handboek voor psychologie.
Belangrijkste kenmerken:
- Obsessief veel met eten bezig in je hoofd
- Stiekem eten
- Eten speelt grote rol in leven
- Controleverlies in eetbuien
- Schuld en schaamte
- Angst, vermijdend en restrictief gedrag
- Angst om aan te komen
- Angst om bepaalde voedingsmiddelen te eten
- Compensatiegedrag (zoals overmatig sporten, braken en laxeren)
- Emotie eten
Doelgroep
Bij Foodcare zien we mensen met heel veel verschillende eetstoornissen, vaak zonder dat ze de diagnose hebben. Juist de groep mensen die bij zichzelf misschien niet meteen denkt aan een eetstoornis, is de groep die wij het meeste zien. Vaak gaat het om mensen die niet aan alle criteria van een eetstoornis voldoen, maar waarbij het leven wel degelijk om eten en niet eten draait. Dit heeft de naam eetstoornis NAO gekregen. Marjolein: “Ik pik deze mensen er altijd uit tijdens onze gesprekken. Het horen dat je een eetstoornis hebt, geeft de mensen die ik zie vaak inzicht. Gewichtsverlies krijgt natuurlijk ook aandacht, maar het behandelen van de eetstoornis krijgt dan voorrang.”
Behandeling eetstoornis
De eerste stap die we samen maken is het normaliseren van het eetpatroon. Het is belangrijk om weer opnieuw te leren wat normaal en gezond eten is. Hiervoor zetten we verschillende thema’s en punten vanuit gedragstherapie in. Marjolein: “We gaan los van alle feiten, fabels en theorieën terug naar de basis. Wat heeft jouw lichaam nodig? We kijken daarin naar het pad dat je hebt bewandeld. Als je bijvoorbeeld een lijnverleden hebt en niet meer weet wat normaal eten is, dan is een streng dieet niet altijd goed en kijken we eerst naar het opnieuw leren eten. We zien namelijk vaak dat diëten allerlei eet-angsten veroorzaken.”
Eetstoornis herstel
Wanneer we een eetstoornis behandelen, is de focus niet het gewichtsverlies. Maar als de eetstoornis in remissie is en je wilt toch gewichtsreductie, dan blijft de eetstoornis een punt om alert op te zijn. De eetstoornis kan nog op de loer liggen. In elke verandering die je maakt in het eetpatroon, zul je namelijk het stemmetje van de eetstoornis horen. Dus ook na herstel is gewichtsreductie onder begeleiding van een diëtist aan te raden. Ook als je merkt dat er bepaalde gedachtes aan de oppervlakte komen omdat je bezig bent met gewichtsreductie, is begeleiding van een diëtist een verstandige manier om hiermee aan de slag te gaan.
Vroege signalering van de eetstoornis is heel belangrijk voor het verloop van je herstel. Als je ook maar even twijfelt en aan de bel trekt, kunnen wij je prima in de eerste lijn behandelen. Bij een jarenlange diepgewortelde eetstoornis kan het zijn dat we moeten doorverwijzen of de behandeling in samenwerking met een kliniek voortzetten.
